Yapılan araştırmalara göre ipekböceğinin kozasından iplik elde etmek için ipekböceği kozayı ördükten hemen sonra pupa ya da kelebek canlı haldeyken 60C0 ile 90C0 derece arasında fırınlarda yaklaşık 30 ile 40 dakika kadar bırakılarak “böcek boğma” işlemi yapılmaktadır. Dünyanın en büyük ipek üretim merkezleri olan Hindistan ve Tayland böcek boğma işlemlerini daha acısız yapmak için bilimsel çalışmalar başlatmışlardır. Zira kozadaki kelebeğin canlı olarak yüksek derecede fırınlanması son yıllarda bilinçli ipek kullanıcıları tarafından tepkilere neden olmuştur. Kozayı delerek kelebek olduktan sonra kozanın ipliğe dönüştürülmesini savunmaktadır. Yurt dışında pek çok ipek kullanıcı, satın aldığı ipekler için özellikle “hiçbir ipekböceğinin öldürülmemesini/şiddet görmemesini” istemektedir. Hindistan’da Mamatha Gandhi’nin ahimsa felsefesinden (hiçbir canlıyı incitmemek, her canlının ruhuna saygı duymak) yola çıkılarak Ahimsa ipek üretimleri, yaklaşık 15 yıl önce başlamıştır. Günümüzde Hindistan, Tayland, Kamboçya’da üretilen bu ipekler özellikle Avrupa’da çok talep görmektedir.
Pek çok ülkede üretilen peace silk/nonviolent silk etik moda// ekolojik tekstil//organik tekstil alanında kabul edilen ipek üretim biçimidir. İlk kez Hatay’da Mustafa Kemal Üniversitesi tarafından yapılan bu çalışmaya, Hatay’ın sevgi ve hoşgörü kenti olması dolayısıyla “Peace Silk of Hatay” adı verilmiştir.
“Peace Silk Of Hatay” Projesi:
“Tekstilde Yeni bir Yaklaşım: Kelebeğe Zarar Vermeden İpek Giymek”
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projesi (18.M.055) kapsamında yapılan inceleme, araştırma ve uygulama çalışmasıdır. Projenin bütün uygulama çalışmaları 25-05-2018 / 24-11-2019 tarihleri arasında (Defne &Apollon İpekçilik) Emel DUMAN ile birlikte yürütülmüştür. Emel DUMAN’ın anne ve ninelerinden öğrendiği geleneksel ipekböceği yetiştirme ve koza elde etme yöntemleri ile akademik bilgiler bir araya getirilerek çalışmalar yapılmıştır.
Türkiye’de ve çalışma bölgesi olan Hatay’da peace silk/nonviolent silk (barış ipeği/ şiddetsiz ipek) adıyla bilinen üretim biçiminin bilinmediği, üreticiler tarafından kullanılmadığı, yurt içi ipek pazarında da kullanılmadığı saptanmıştır. Türkiye’de doğal sirkülasyonu gereği kelebeğin deldiği koza “delik koza / bozuk koza /atık koza” olarak tanımlanmaktadırlar. “Delik kozanın” ipliğinin kalitesiz olduğu hatta hiç iplik üretilemeyeceği, dokumasının bozuk/kalitesiz olduğu yurt içinde pek çok ipek üreticisi tarafından dile getirilmektedir. Bilimsel Araştırma Projesi (18.M.055) kapsamında yapılan akademik çalışmalarda laboratuvar testleri ve analizleri ile üretimi yapılan “Peace Silk” kumaşların esneklik ve mukavemet testleri yapılmıştır.
“Peace Silk Of Hatay” İpeğinin Evrensel Özellikleri
- Şiddet içermeyen (nonviolent) ipek üretim biçimi olması
- Yumurta- tırtıl- koza-pupa-kelebek- yumurta yaşam döngüsünün devam ettirilerek iplik elde edilmesi
- Ekolojik ve sürdürülebilir ipek üretim biçimi olması
- Üretim biçiminin EthicalFashion/ Etik Moda tasarımı çerçevesinde olması
Etik Moda; tasarım ve üretiminden perakende satışına kadar işçi çalışma koşulları, adil ticaret, çevre, sürdürülebilir üretim ve hayvan hakları gibi çeşitli hukuki ve çevresel konuların büyük hassasiyet ile yürütüldüğü “sürdürülebilir tekstil” alanıdır.
Sürdürülebilir tekstil alanı kültürel, tarihi, etik ve ekolojik değerler; çalışanlar (üretenler), tüketenler, toplum ve hayvanlar ile bir bütün olarak üretim yapma biçimidir.
Birçok hayvan tekstil ve moda endüstrisi için hammadde tedarik etmek için yetiştirilmekte veya doğada avlanmaktadır.
PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) ve HAYTAP (Hayvan Hakları Federasyonu) açıklamalarına göre;
!! Bir kürk için en az 50 hayvan işkenceye maruz bırakılıyor
!! Astragan kürk elde etmek için koyunun gebeliğinin son 10-15 gününde yavru, anne karnından alınarak öldürülüyor.
!! 1 kilogram ipek iplik için 6.600 ipekböceği öldürülüyor -PETA (People for the Ethical Treatment of Animals)